نزدیکی ایران و عربستان معادله جدیدی ایجاد می‌کند
سفر وزیر دفاع عربستان به تهران، تحولی در سیاست عربستان در قبال ایران به ویژه پس از سال‌ها تنش و اتهام زنی متقابل میان دو کشور به شمار می‌رود؛ عربستانی که همواره ایران را دشمن منطقه‌ای خود به شمار می‌آورد، طی مرحله اخیر، ارزیابی مجدد سیاست خود در قبال همسایه شرقی‌اش را آغاز کرد.
به گزارش راوی، در یک گام دیپلماتیک بی‌سابقه، خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، طی سفری رسمی به تهران، پایتخت جمهوری اسلامی ایران سفر کرد؛ آن هم در زمانی حساس که منطقه شاهد مذاکرات امریکا و ایران درخصوص برنامه هسته‌ای ایران است.
به گزارش الخلیج آنلاین، این سفر، تحولی در سیاست عربستان در قبال ایران به ویژه پس از سال‌ها تنش و اتهام زنی متقابل میان دو کشور به شمار می‌رود؛ عربستانی که همواره ایران را دشمن منطقه‌ای خود به شمار می‌آورد، طی مرحله اخیر، ارزیابی مجدد سیاست خود در قبال همسایه شرقی‌اش را آغاز کرد.
این سفر ممکن است نشانه‌ای برای تمایل ریاض به گشایش کانال‌های گفت وگوی مستقیم با تهران به ویژه در سایه تحولات امنیتی و اقتصادی منطقه باشد که این امر پرسش‌هایی را درباره اهداف عربستان در این مرحله حساس از تاریخ منطقه و اهداف سفر بن سلمان به وجود می‌آورد.
سفر قابل توجه
سفر وزیر دفاع عربستان به ایران در تاریخ ۱۷ آوریل ۲۰۲۵ که طی آن پیام سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به آیت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران تحویل داده شد، پرسش‌هایی را درباره محتوای آن به وجود آورد.
سفر وزیر دفاع عربستان به تهران، بالاترین دیدار بین دو کشور از زمان قطع روابط در سال ۲۰۱۶ به شمار می‌آید که نشان دهنده بهبود واضح روابط دو کشور است.
وزیر دفاع عربستان در این سفر سلام و درود سلمان بن عبدالعزیز و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را ابلاغ کرد.
وی بر پایبندی عربستان به تقویت روابط دوجانبه تاکید کرد و در مقابل رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز گفت که بهبود روابط ایران و عربستان، به نفع دو کشور و کل منطقه است.
خالد بن سلمان، عزم کشورش برای گسترش همکاری با ایران در زمینه‌های مختلف را ابراز داشت و اشاره کرد که امیدوار است که گفت‌وگوی سازنده، مسیر را برای روابط قوی‌تر از گذشته هموار کند.
دو طرف درباره مسائل امنیت منطقه‌ای از جمله وضعیت یمن و اهمیت ثبات در خاورمیانه رایزنی کردند.
تحرکات و سفرها
این سفر با مذاکرات ایران و امریکا در رم درخصوص برنامه هسته‌ای ایران همزمان شده که نشان دهنده چارچوب گسترده‌تر از فعالیت دیپلماتیک با هدف آرام کردن تنش‌ها در منطقه است به خصوص با توجه به اینکه این دور از مذاکرات دومین دور از گفت وگوها میان ایران و امریکا است.
حضور وزیر دفاع عربستان در تهران پیش از این مذاکرات نشان دهنده اهتمام ریاض به ایفای نقش پیش دستانه در شکل دهی به پویایی‌های امنیت منطقه‌ای است و این در حالی است که خالد بن سلمان، پیش از این و در اواخر فوریه نیز به واشنگتن سفر و با بیت هگست، وزیر دفاع امریکا دیدار و درباره راه‌های توسعه همکاری نظامی و دفاعی میان دو کشور رایزنی کرد.
هدف از سفر بن سلمان به واشنگتن، تقویت روابط دوجانبه و بررسی شماری از مسائل دارای اهمیت مشترک بود و او در این سفر با مارک روبیو، وزیر خارجه امریکا نیز دیدار کرد.
پرونده یمن
با توجه به اهمیت پرونده یمن برای ایران و عربستان، سفر محمد آل جابر، سفیر عربستان در یمن به تهران و همراهی با بن سلمان، و سفر او به واشنگتن پیش از تهران، قابل توجه بود.
امریکا در نیمه ماه مارس، حملات هوایی به مواضع انصار الله یمن را به دلیل حملات آن‌ها به دریای سرخ، دریای عرب و تنگ باب المندب را آغاز کرده و ترامپ تهدید کرده است در صورت عدم توقف حملات، حوثی‌ها را از بین خواهد برد.
انصار الله یمن در حمایت از غزه و در پی جنگ کشتار جمعی که توسط رژیم صهیونیستی به راه افتاده است، بیش از صد حمله به کشتی‌ها در آب‌های منطقه انجام داده است.
تحول در روابط ایران و عربستان
علوی عبدالجبار، تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است که سفر وزیر دفاع عربستان به تهران، تحولی قابل توجه در روابط منطقه‌ای به شمار می‌رود و در چارچوب روند استراتژیک نزدیکی میان ریاض و تهران است که نمی‌توان آن را بی‌ارتباط به تشدید تنش اخیر امریکا علیه یمن و سفرهای متقابل به پایتخت کشورهای موثر دانست.
وی گفت که عربستان لزوم کاهش تنش با ایران در سایه ابهام در موضع واشنگتن نسبت به امنیت منطقه به خصوص پس از سلسله حملات اخیر ارتش امریکا به مواضع انصار الله در یمن را درک کرده است.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود که سفر بن سلمان به واشنگتن همزمان با تحولات یمن و تحرکات دریایی امریکا، نشان دهنده تمایل عربستان برای جلوگیری از کشیده شدن به درگیری مستقیم با انصار الله است که ممکن است منجر به هدف قرار گرفتن تاسیسات حیاتی عربستان از سوی انصار الله یا گشایش جبهه جدید با ایران شود.
وی توضیح داد که نزدیکی عربستان با تهران، که با تفاهمات امنیتی و اقتصادی همراه است، همچنین در چارچوب تلاش برای خنثی‌سازی جبهه‌های ملتهب مانند یمن قابل تفسیر است؛ و این نزدیکی بیانگر گذار به سوی توازنات جدیدی است که بر پایه شراکت به جای تقابل بنا شده‌اند. هرگونه انفجار نظامی در یمن نیز از محاسبات تقابل فراگیر منطقه‌ای دور نخواهد بود.
علوی عبدالجبار گفت که واشنگتن مخالف این نزدیکی نیست بلکه برعکس آن را راه حلی سیاسی می‌بیند که از بار ورود مستقیم به درگیری‌های منطقه به خصوص در سایه مشغول بودن به درگیری اوکراین و تنش با چین می‌کاهد.
وی تصریح کرد که عربستان و ایران امروز زمینه مشترکی برای ترسیم مجدد صحنه امنیت منطقه‌ای از دروازه یمن و کشورهای عضو شورای همکاری دارند.
نزدیکی و تلاش از سوی ایران
همزمان با سفر بن سلمان به تهران، وحید جلال زاده، معاون امور کنسولی وزارت خارجه ایران به ریاض سفر کرد. هدف از این سفر دیدار و رایزنی با مقامات در عربستان درخصوص شماری از مسائل بود.
تلاش ایران برای نزدیکی با عربستان اخیراً و به طور دقیق از زمان آغاز مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران افزایش یافته است.
سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران ۱۴ آوریل طی تماسی تلفنی با فیصل بن فرحان، درباره اوضاع منطقه و تلاش‌ها در قبال آن رایزنی کرد.
ایران و عربستان از زمان امضای توافق صلح در پکن در راستای تقریب دیدگاه‌های خود و تقویت همکاری با هدف عادی‌سازی روابط در زمینه‌های مختلف و تبادل سفر مقامات بلندپایه طی سال گذشته تلاش کردند.