شاهینهای اماراتی گذرنامه دارند
دیدن یک شاهین که روی صندلی اختصاصی هواپیما نشسته و حتی گذرنامه دارد، برای بیشتر مسافران صحنهای غیرواقعی به نظر میرسد. اما برای عمار المرّی، شاهینباز ۳۵ ساله اهل ابوظبی، این فقط یک روز معمولی در زندگیِ یک صیاد اماراتی است.

به گزارش راوی،تنها طی شش ماه، این اماراتی با حساب اینستاگرامی «uaefalcons» بیش از ۷۲ هزار دنبالکننده جذب کرده؛ کاربرانی کنجکاو که میخواهند از پشت پردهٔ شاهینبازی ــ یکی از سنتهای ریشهدار فرهنگ امارات ــ سر درآورند.
پنجرهای به دنیای باستانی
المرّی میگوید: «دیدم هیچ حسابی ــ چه شخصی چه سازمانی ــ بهصورت جامع دربارهٔ شاهینبازی صحبت نمیکند… کشور کوتاهی نکرده و مسابقات و رویدادها هست، اما لازم بود حسابی تمام جنبهها را به مشتاقان نشان بدهد.»
او اکنون چهار پرنده نگه میدارد: یک جیر خالص، یک جیر-پریگرین و دو شاهین دیگر. «هر کس بسته به شرایطش هزینه میکند؛ برای من هزینهٔ هر پرنده ماهانه تا حدود ۱۰۰۰ درهم میرسد.» این رقم صرفاً مخارج جاری است؛ سرمایهگذاری اولیه بسیار بالاتر است. مثلاً تنها یک دستگاه جیپیاس برای ردیابی شاهین حدود ۷۰۰۰ درهم قیمت دارد.
هواپیماهای کنترل از راه دور برای تمرین هوازی پرندهها، تغذیهٔ خاص با شکار تازه و مکملها، و نگهداری جایگاهها هم هزینههای چشمگیری است. با این حال، المرّی معتقد است این سرمایهگذاری «ارزشش را دارد» و میگوید زمستانها از سپتامبر تا مارس تمام وقتش را با پرندهها میگذراند.
برنامهٔ روزانهٔ یک شاهینباز
پس از پایان تابستان، او روزهای نخست دستکم دو تا سه ساعت هر شاهین را روی دست میگیرد تا دوباره با او خو بگیرد. صبحها، تمرین هوازی با هواپیماهای ویژه است و عصرها آموزش شکار مانند شکار «تلوَه» (شکار پرندگان مهاجر یا کبوتر) برای حفظ غرایز شکار.
هر پرنده برنامهٔ تغذیه و تمرین مخصوص خود را دارد: یکی باید وزن بگیرد، دیگری باید لاغر شود تا انگیزهٔ شکار پیدا کند. شاهینها ۲۰ تا ۲۵ سال عمر میکنند و این مشارکتِ بلندمدت پیوندی عاطفی عمیق میسازد.
گذرنامه و صندلی اختصاصی در پرواز
المرّی با شاهینهایش به مراکش، ازبکستان، عراق و عربستان سفر کرده است. وزارت تغییرات اقلیمی امارات با یک اپلیکیشن ویژه صدور گذرنامهٔ پرنده را آسان کرده است. هر شاهین صندلی خودش را دارد که با نایلون پوشانده میشود و باید در تمام پرواز کلاه (هود) بر سر داشته باشد تا آرام بماند. پیش از پرواز نیز لازم است کاملاً سیر باشد تا بیقراری نکند.
مسافران غیرخلیجی معمولاً شگفتزده میشوند؛ خدمهٔ پرواز عکس میگیرند و پرسش میکنند. بااینحال، المرّی میگوید همیشه منتظر است زودتر به مقصد برسد، چون نمیداند چه زمانی پرنده ممکن است کلافه شود.
سنتی که جامعه را به هم پیوند میدهد
او از والدین میخواهد پسران ۱۵ تا ۱۹سالهٔ خود را به این عرصه بیاورند تا مسئولیت، حل مسئله و اعتمادبهنفس بیاموزند. برای تشویق جوانان، او مسابقهای در شبکههای اجتماعی برگزار کرد که جایزهاش یک شاهین واقعی بود و پسری نوجوان از عجمان برنده شد.
پیوندی ماندگار
المرّی خاطرهٔ تلخی را به یاد میآورد: «شاهینی داشتم که خیلی دوستش داشتم؛ از سریعترینها بود. روزی به سختی به شکارش (چکاوک سنگی) زد، بالش شکست و چند ساعت بعد مرد. هنوز که به او فکر میکنم، غمگین میشوم و فراموشش نکردهام.»
هرچند شاهینبازی معمولاً تفریحی پرهزینه و نه سودآور است، المرّی به دنبال مدلهای تجاری پایدار برای حمایت از این سنت است: «بعضیها توانستهاند از این حوزه کسبوکار بسازند؛ من هم در حال آمادهسازی چنین کاری هستم.»