عمان، میانجیگر صادق برای ایران
کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه «امروز جایگاه عمان، یک جایگاه راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران است»، گفت: عمان یک میانجیگر صادق برای ایران بوده است.
به گزارش گروه رسانه ای شرق،«جواد میرگلوی بیات» کارشناس مسائل عمان ، در ارتباط با اهمیت سفر «مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری اسلامی ایران به عمان گفت: سفر آقای پزشکیان به مسقط اولین سفر ایشان به کشورهای حاشیه‌های خلیج فارس در قالب سفر دو جانبه است. آقای پزشکیان پیش از این به قطر، یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس سفر کرده بودند ولی این سفر برای شرکت در مجمع گفت‌وگوی آسیایی بود و سفر دوجانبه تلقی نمی‌شود.
این کارشناس مسائل عمان با اشاره به اهمیت این سفر و جایگاه عمان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: دولت‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب، همه در ایران، عمان را به عنوان یک کشور راهبردی می‌دانند و در حقیقت این موضوع نشان می‌دهد که عمان توانسته اعتماد جناح‌های مختلف در ایران را در ارتباط با جایگاه و اهمیت خود به دست آورد.
رئیس‌جمهور اسلامی ایران روز سه‌شنبه و در سفری رسمی عازم عمان خواهد شد.
دیدارهای رسمی، امضای اسناد متعدد از جمله چهار موافقت‌نامه تجارت ترجیحی، حمایت سرمایه‌گذاری متقابل، همکاری گمرکی و نقشه‌راه روابط و برگزاری دو همایش تجاری و ایرانیان مقیم در برنامه سفر پزشکیان به عمان است.
«مهدی سنایی» معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری اعتماد میان ۲ کشور را «مثال‌زدنی» توصیف کرده است.
میرگلوی بیات با بیان اینکه «پیش از این نیز شاهد سفر آقایان رئیسی، روحانی، احمدی‌نژاد و خاتمی به عمان بودیم و هر کدام از آنها حداقل در دولت‌های خود یک بار به عمان سفر کرده‌اند»، خاطر نشان کرد: این مساله نشان می‌دهد که دولت‌های مختلف در جمهوری اسلامی ایران همواره رابطه برجسته با عمان داشته‌اند و روز به روز بر اعتماد ساختار سیاسی بین ایران و عمان افزوده شده است.او با اشاره به این موضوع که «با توجه به فضای توضیح داده شده، سفر اقای پزشکیان به مسقط به منظور ارتقای روابط دوجانبه و رایزنی برای تعمیق این روابط صورت می‌گیرد»، تصریح کرد: ما در حال حاضر روابط تجاری خوبی با عمان داریم، چنانکه در سال گذشته براساس آمار ارائه شده حدود ۲.۲ میلیارد دلار حجم روابط تجاری دو کشور بوده است و این نشان می‌دهد که سفر روسای جمهور قبلی ایران به عمان بر عمق روابط سیاسی و تجاری دو کشور افزوده است و سفر آقای پزشکیان نیز در همین راستا خواهد بود.
میرگلوی بیات همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نقش میانجگری عمان در منطقه برای بهبود روابط کشورها با یکدیگر اشاره کرد و گفت: امروز جایگاه عمان یک جایگاه راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران است و تهران چنین جایگاهی را برای مسقط دارد و هر دو به خوبی به این مساله واقف هستند.
پ
عمان، دوست و همراه ایران در خلیج فارس
او با اعتقاد بر اینکه سفر «پزشکیان به عمان نشان می‌دهد که ما در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس، عمان را دوست و همراه خود می‌دانیم»، گفت: عمان در بسیاری از پرونده‌های منطقه‌ای و جهانی رویکرد متفاوتی با سایر کشورهای منطقه به خصوص حوزه خلیج فارس داشته است. مثلا آنها در مورد تحولات سوریه در زمان بشار اسد کاملا بی‌طرف ماندند و بعد از تحولات اخیر نیز سعی کردند که به گونه‌ای عمل نکنند که باعث حساسیت‌هایی کشورهایی همچون ایران نشوند یا آنها در مورد موضوع یمن با ائتلاف نظامی عربستان همراهی نکردند، بلکه بعضا اقدامات آنها را نیز محکوم کردند. در همین چارچوب این زمینه را فراهم کردند که انصارالله یمن و متحدان آنها بتوانند فضایی در منطقه داشته باشند و در همین راستا انصارالله یمن توانست دفتری را در عمان تاسیس کند و مسقط پایتخت دوم انصارالله شد.
میرگلوی بیات با بیان اینکه «به‌رغم این استراتژی، عمان روابط خود را با کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به خوبی حفظ کرده و شاهد ارتباط این کشور با کشورهای همسایه خود در سطح سران هستیم»، اظهار کرد: این در حالی است که عمان در بسیاری از پرونده‌ها با کشورهای همسایه خود و حوزه خلیج فارس همراه نبوده است. در واقع عمان ظرفیتی را ایجاد کرده که هم رابطه خوبی با ایران داشته باشد و هم تعامل مناسبی با کشورهای حاشیه خلیج فارس برقرار کند.
این کارشناس مسائل عمان همچنین گفت: ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس در موارد متعددی از ظرفیت عمان برای حل مشکلات در منطقه و کاهش تنش‌ها استفاده کرده‌اند. عمان به همراه کشورهایی همچون عراق و چین در برقراری روابط مجدد بین ایران و عربستان موثر و تاثیرگذار بود. در موضوع برقراری روابط بین ایران و بحرین نیز عمان نقش مهمی را ایفا کرده و رایزنی‌ها از طریق این کشور انجام شده است. در ارتباط با پرونده یمن نیز ایران از طریق عمان با کشورهای منطقه گفت‌وگو کرده است و در همین چارچوب است که بر این موضوع تاکید داریم که جایگاه عمان برای ایران جایگاه راهبردی است و ما از این ظرفیت توانسته‌ایم برای ارتباط بهتر با کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورهای منطقه و کاهش تنش‌ها استفاده کنیم.
نقش راهگشای عمان در حل اختلافات
او همچنین به میانجیگری عمان در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در پنج دور گذشته اشاره کرد و افزود: پیش‌بینی می‌شود که در جریان سفر اقای پزشکیان به مسقط در ارتباط با این مساله رایزنی‌ها و گفت‌وگوهایی صورت گیرد ولی همانطور که اشاره کردم هدف اصلی سفر بحث روابط دوجانبه است.
میرگلوی بیات با تاکید بر اینکه «عمان یک میانجیگر صادق برای ایران بوده و در جریان مذاکرات اخیر ایران و آمریکا تلاش کرده که با ارائه ایده‌ها و ابتکاراتی به نوعی نقش راهگشا را در حل اختلافات ایفا کند»، گفت: این نشان می‌دهد که ما چقدر به عمان اعتماد داریم چنانکه پیشنهادات این کشور برای حل موانع مورد توجه ماست.
این کارشناس مسائل عمان با تاکید بر اینکه «مسقط از ظرفیت بالایی برای رایزنی و همچنین اصول حرفه‌ای مذاکرات برخوردار است، چنانکه تاکنون دوبار در مدت اخیر عملکرد عمان در این حوزه باعث شوکه شدن اسرائیلی‌ها شده است»، اظهار کرد: در موقعی که نتانیاهو به کاخ سفید رفته آقای ترامپ در جلوی او اعلام کرد قرار است گفت‌وگوهایی بین ایران و آمریکا در عمان برگزار شود موضوعی که باعث شوک نتانیاهو شد. از طرفی دیگر در مذاکرات صلح بین آمریکا و یمن، عمانی‌ها نقش ایفا کردند و این موضوع باعث ناراحتی رژیم صهیونیستی شد.
او ادامه داد: در دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا وقتی اعلام شد که قرار است مذاکرات در ایتالیا برگزار شود نگرانی‌هایی در این زمینه ایجاد شد ولی عمان به گونه‌ای عمل کرد که توانست محیط امنی را برای این مذاکرات ایجاد کند.
میرگلوی بیات بار دیگر به موضوع اعتماد ایران به عمان در بحث میانجگری اشاره و خاطرنشان کرد: ما دیدیم که ایران تصمیم گرفت که جواب نامه ترامپ را از طریق عمان ارسال کند و این به خاطر این است که عمان در این سال‌ها هیچ‌گاه حامل پیام‌های تهدیدآمیز برای ما نبوده است و همواره تلاش کرده است در مذاکرات نقش سازنده‌ای را ایفا کند.
روابط اقتصادی پایین‌تر از روابط سیاسی
او همچنین در بخش پایانی صحبت‌های خود به روابط تجاری، اقتصادی، فرهنگی ایران و عمان اشاره کرد وافزود: به‌رغم اینکه در سال‌های اخیر روابط اقتصادی دو کشور افزایش پیدا کرده است ولی این روابط پایین‌تر از روابط سیاسی است. در سفرهایی که روسای جمهور پیشین ایران به عمان انجام داده‌اند تفاهم‌ها و توافقاتی امضاء شده ولی بعضی از آنها تاکنون اجرا نشده است.
این کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه «در حال حاضر تعداد زیادی از ایرانیان به عمان رفت و آمد دارند، شرکت‌های زیادی از ایران در عمان ثبت شده‌اند و تعداد پروازها بین دو کشور افزایش پیدا کردند»، گفت: ولی متاسفانه باز هم سطح روابط اقتصادی و تجاری ما بسیار پایین‌تر از سطح روابط سیاسی است چنانکه نه عمان جزو پنج شریک تجاری ماست و نه ایران جزو پنج شریک تجاری عمان است و از دیگر سو روابط فرهنگی و اجتماعی دو کشور نیز حرف چندانی برای گفتن ندارد و در این زمینه ما خلاها و فقدان‌هایی روبه‌رو هستیم.